09 Август

Sticky

NOTIQLIK SAN’ATI VA O‘QITUVCHINING NUTQIY MAHORATI

Nutq mahoratiga ega bo‘lish notiqlik san’atining sir-asrorlarini to‘la egallash evaziga bo‘ladi. Notiqlik san’ati, boshqacha aytganda, nutq mahoratining ikki asosi bor. Biri nutq xususiyatlarini bilish, ikkinchisi nutq texnikasiga amal qilishdir. Buning biri strategiya bo‘lsa, ikkinchisi taktikadir, biri nazariya bo‘lsa, ikkinchisi amaliyotdir, biri mashinaning o‘zi bo‘lsa, ikkinchisi uning harakatdagi holati. Ana shu ikkala asosning uyg‘unligidan go‘zal notiqlik nafosati, nazokatli nutq yaraladi. Shuning uchun ham Yunonistonda notiqlikni, ritorikani «San’atlar shohi» deb yuritishgan. Yunonzaminda ham, turonzaminda ham notiqlik san’atining uchta tamoyili uning mohiyatini ifoda etgan. 1. Ma’lum bir g‘oyani tinglovchi yoki tomoshabinga tushuntirish. 2. Tinglovchi yoki tomoshabinning tafakkurini uyg‘otish, ongida o‘zgarish yasash. 3. Tinglovchi yoki tomoshabinning diqqatini...

09 Август

0 Comments

Sticky

HECH KIM (MANZUMA)

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

Hech kimga yetmas ziyoni, Yo‘q dunyo, pul, hamyoni. Faqir unga qavmu xesh, O‘zi donishmand darvesh. Bilimdonni boy bilar, Insonga chiroy bilar. Odamzotning ko‘nglini Muqim makon, joy bilar. O‘tib ketgan umrni, Misli oqar soy bilar. Vaqtni g‘animat deb, O‘qdan ayro yoy bilar. Birovga yo‘q do‘q, xitob, Faqat titkilar kitob. Ovunchog‘i ham shudir, Zurriyotsiz edi faqir. Bor boyligi-kachkuli, Yo‘q edi tanga, puli. Kachkulda bir qotgan non, Lek butkul edi iymon. Ko‘mak so‘rasa kimki, Ojiz, faqir, hakimki, Bariga berar yordam, Tinib tinchimas bir dam. Qilar toat, ibodat, Dilda ilm-ma’rifat, Odamzotga yaxshilik Qilish ko‘ngilbaxshlik. *** Bir kuni tun yarmida, Darvesh o‘z maromida, Ketib borardi sekin, Nafas rostlab, olib tin. Egnida juldur xirqa, Boshda kuloh, yo‘q chaqa, Oyoqda eski kovushi, Eshitildi shu onda, Ot tuyog‘in tovushi. Suvoriy orqa tomonda Turib uni chaqirdi, Kimsan, deya baqirdi. Sendan so‘radim kimsan, O‘g‘rimisan, nega jimsan? Darvesh dedi “Men hech kim”, Taajjublandi mirshab, Shuncha...

24 Март

0 Comments

Sticky

STEM va STEAM o‘qitish yondashuvlariga doir

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

Ilm-fan va ta’limning taraqqiyotida rivojlangan davlatlarning shu sohadagi tajribalaridan foydalanish va uni ommalashtirish samarali bo‘lishi ayni haqiqat. Bunday yo‘sindagi hamkorlik taraqqiyotga zamin hamdir. Bu boradagi islohotlar zamirida ham ana shu maqsad yotadi. Fan, texnologiya, muhandislik va matematikani birlashtiradigan ta’lim yondoshuvi STEM tizimi afzalliklari haqida ijobiy fikrlar bildirilayotgani ham rost. Aniq va maqsadli tarzda uni joriy etishimiz bizga keng imkoniyatlar eshigini va taraqqiyot darvozasini ochadi. STEAM esa fan, texnologiya, muhandislik, san’at va matematikani birlashtirgan ta’lim yondoshishidir. Ilmiy, matematik, muhandislik va texnologiya maktablar va boshqa ta’lim muassasalarida an’anaviy tarzda to‘rtta alohida fan sifatida o‘qitiladigan sohalar ekani ma’lum. Ularning birlashtirilgan...

29 Сентябрь

0 Comments

Sticky

OLIY MINBARDA MAMLAKATLAR MANFAATI

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text] Tarixdan ma’lumki, turli zamon va makonlarda dunyoni o‘zgartiradigan nutqlar bo‘lgan. Ular kichik doirada emas, balki yuksak minbarlardan olam ahliga qaratilgani bilan ajralib turadi. Buning boisi irod etilgan nutq o‘zining mazmun mohiyati va ko‘tarilgan muammolarda muayyan hududning emas, balki dunyo xalqlari taqdiriga daxldor masalalarning ko‘ndalang qo‘yilishi va uning yechimiga doir qat’iy talab va tavsiyalarning e’tirof etilishi bilan izohlanadi. Xuddi shundagina u tarixiy nutq maqomini olishi muqarrardir. O‘shandagina dunyo davlatlari va hukumat rahbarlarining nigohi unga qaratilgan bo‘ladi.Shubhasizki, O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning BMTning 75 - yubiley sessiyasidagi ma’ruzasi ana shunday nutqlar sirasiga kiradi. Mohiyat e’tibori bilan u ikkita asosga ega bo‘ldi. Birinchidan,...

12 Сентябрь

0 Comments

Sticky

ЖУММИ ДОЙИ ҲАНГОМАЛАРИ

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_single_image image="7061" img_size="full"][vc_column_text]БОЛТАБОЙ МУҲАММАД ҚУРБОН ЖУММИ ДОЙИ ҲАНГОМАЛАРИ “Xorazm yoshlari” nashriyot-matbaa uyi. Urganch – 2020 UO‘K – KBK – Boltaboy Muhammad Qurbon. “Jummi doyi xangomalari”. (Matn): hajviyalar. Muhammad Qurbon. Urganch, “Xorazm yoshlari” nashriyot matbaa uyi”, 2020-yil, bet. ISBN: Mas’ul muharrir: Erpo’lat BAXT. Muharrir: Taqrizchi: ISBN: © Boltaboy Muhammad Qurbon. “Jummi doyi xangomalari © “Xorazm yoshlari” nashriyot-matbaa uyi. Жумми дойи бу хоразмлик хажвчи ёшулли Болтабой Муҳаммад Қурбоннинг адабий тахаллуси десаям бўлаверади.Болта дойи- Жумми дойи асли Хоразмнинг Қўшкўпридан.Шу кунгача унинг ёзғон хажвлари Республикамизнинг бир қанча нашрларида чиқиб ўз мухлисларини ҳам топғонлиги сир эмас.Унинг Хоразмча кулгуга йўғрилган “Ажаб ёшулли”китоби ҳам кулгусеварлар томонидан илиқ кутиб олинган. Болта дойи халқнинг орасида кўп бўлади.Улар томонидан айтилган ичак узди ҳангомаларни зўр “иштаҳа” билан...

12 Август

0 Comments

Sticky

ЭРКИН АЪЗАМ АСАРЛАРИ ЛЕКСИКАСИДАГИ БАЪЗИ СЎЗЛАРНИНГ АДАБИЙЛАШУВИ ХУСУСИДА

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Ҳасанов Абдуманнон Мажидович, ТошДЎТАУ таянч докторанти. abdumannon293167@mail.ru, +99894 416 88 04 Аннотатсия. Бу мақолада Эркин Аъзамнинг “Ёзувчи” ва “Аралашқўрғон” ҳикояларидаги адабий тилда оммалашмаган баъзи сўзлар таҳлилга тортилган. Мазкур сўзларнинг тил лексикасини бойитишдаги имкониятлари ҳақида мулоҳазалар билдирилган. Адиб ижодининг лингвистик жиҳатдан ўрганилишига доир тавсиялар берилган. Калит сўзлар: диалектизм, лексика, лексик бойиш, сўз қўллаш, тилнинг ривожланиши, бадиий асар тили, меъёрлашув, ифода имконияти. Ҳар бир тилнинг тараққиёти кўп жиҳатдан унинг яратувчиси ва истеъмолчиси бўлган миллатнинг маънавий, маданий, адабий, ижтимоий, тарихий, сиёсий фаолиятига боғлиқ[1]. Айниқса тилнинг лексик сатҳи халқ ҳаётидаги ҳар бир ўзгаришни ўзида акс эттирувчи кўзгу каби ижтимоий-тарихий аҳамиятга эга. Ҳозирги замон ўзбек адабий тилининг...

12 Август

0 Comments

Sticky

TAFAKKUR TAROZIBONI

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT, MAQOLALAR

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text ]Shunday insonlar bo‘ladiki, ular bilan zamondosh bo‘lganing bilan bir karra, agar zamindosh ham bo‘lsang ikki karra qalbingda g‘urur hissini tuyasan kishi. O‘zbekistonimizning so‘lim go‘shalaridan biri Boysundan chiqqan Shukur Xolmirzayev, Erkin A’zam, Usmon Azimovlarga ishora qilayotganimizni sezgan bo‘lsangiz kerak. Bugungi kunda o‘zbek adabiyotining zalvorli yukini yelkasida ko‘targan va ko‘tarayotgan mazkur adiblarning ma’naviyatimiz taraqqiyotida ulkan hissasi bor. Ular ijodiyotini o‘rganish, asarlarini ommalashtirish va targ‘ib qilish burchdorlik tuyg‘usidir. Qolaversa, ma’naviy farz, ma’rifiy qarzimizdir. Prezidentimiz iborasi bilan aytganda, adabiyotning ta’sirchan kuchidan foydalanish, odamlar qalbiga yo‘l topish va ularni ezgu maqsadlar sari ilhomlantirish bugunning ham dolzarb muammolaridandir. Xuddi shu talab yo‘sinida O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining...

11 Август

0 Comments

Sticky

ERKIN A’ZAM USLUBINING O’ZIGA XOSLIGI VA YUMOR

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text] [vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text] AXMEDOVA ShOIRA NEMATOVNA, filologiya fanlari doktori, professor (BuxDU) tel: 91-4026654; e-mail: axxxmedova@mail.ru Hajviy ruh, ramziylik, nozik kinoya va yengil yumorga asoslangan ifoda uslubi yozuvchi Erkin A’zam ijodi uchun xos bo‘lgan xarakterli xususiyatlardan biridir. Yumor voqelikni ob’ektiv tasvirlashga, asarga hayotbaxsh ruh berishga, shu bilan birga, kitobxonga badiiy-estetik zavq bag‘ishlashga, ayni paytda, uni tarbiyalashga, o‘z navbatida yozuvchiga hayot qusurlari haqida samimiy, do‘stona so‘zlashga imkon berishga yo‘l ochadi. Kulgi yaratish yozuvchidan so‘zamollik, adabiy va jonli til hamda xalq og‘zaki ijodi imkoniyatlarini mukammal bilish mas’uliyatini talab etadi. O‘z o‘rnida qo‘llangan yumor asar uchun...

13 Июнь

0 Comments

Sticky

BO’YI JO’YI MOLIEN

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text] Sultonmurod OLIM Badia Islom konferensiyasining Ta’lim, fan va madaniyat masalalari bo‘yicha tashkiloti ‒ AYSESKO (ISESCO) Buxoro shahrini 2020 yilda “Islom madaniyati poytaxti” deb e’lon qildi. 2007 yili Toshkent shahri xuddi shunday sharafga muyassar bo‘lgan edi. O‘zbekistonimiz tarixida, madaniyati, ma’naviyati va adabiyoti rivojida Buxoroning ayricha o‘rni va ahamiyati bor. Ushbu maqola ham shundan dalolat beradi. Buxoro ziyoratini nimadan boshlash kerak?.. Buxoro viloyatining Vobkent tumanidagi Qirg‘izon qishlog‘ida tug‘ilib o‘sganman. Tilim o‘zbekcha chiqqan. Qirg‘iz ‒ o‘zbek urug‘laridan birining nomi. “Qirg‘izon” so‘zi “qirg‘izlar” degan ma’noni anglatadi. Har qanday bolaning tili chiqishi – bu dunyodagi mo‘jizalarning mo‘jizasi hisoblanadi. Insongagina Xudo aql bergan. Lekin tilni insonning ana shu aqli yaratgan....

02 Май

0 Comments

Sticky

YAPROQLAR VA ILDIZLAR

Posted by Rahimboy

in IJODIYOT

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text] Ko‘kka bo‘y cho‘zgan terakning ko‘m-ko‘k yaproqlari quyosh nurida tovlanib o‘z libosini ko‘z-ko‘z qilib qiqirlab kulayotgan qizaloqqa o‘xshardi. So‘rashdi: - Nega muncha shodsan, xursandchiliging va kuching nimada o‘zi? Esayotgan shamoldanmi yoxud jamoldan? U dedi: shodlik va kuchimga bois men joy tutgan novdada, shoxda ularning kuchi esa ildizda, teran tomirda. Bunga sabab esa toza iqlim, quyosh nuri, zilol suv va muhimi, e’tibor. Unga tahsin aytib deyishdi: Kuching va xursandchiligingning boisini bilishing, shukrona qilishing va qanoatli ekaning seni donolik sifati bilan ziynatladi.[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row] ...