17 Май

Sticky

ТИЛИМИЗНИ БУГУН ТАРАФЛАБ ШАРАФЛАМАСАК, ЭРТАГА…

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Шарафланадиган, тарафланадиган тушунчалар орасида она тили – давлат тили алоҳида ўрин тутади. Акс ҳолда, биз ўзлигимиз кўзгуси бўлган сўзлигимиздан ажралиб, уни йўқотишимиз тайин. Шундай экан, биз унга муҳтожмиз. Кимки, давлат тили ҳақида бирон гап айтиб жиғимизга тегишига йўл қўймаймиз. Қитиқ патимизга теккандай сакраб тушамиз ва тегишли жавобини берамиз. Зиёлилар, юрт тақдирига, тилимизга, элимизга меҳри чандон устувор бўлган санъат ва маданият ходимлари бу масалага бефарқ эмас. Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси раисининг ўринбосари, шоир Ғайрат Мажиднинг шу борадаги мулоҳазалари эътиборга молик, мана, мутолаа қилинг. ТИЛ ИНСОНЛИК ШАРАФИДИР Ўзбек тилига давлат тили мақоми берилганига ҳам ўттиз йилдан ошди. Бу озгина вақт эмас. Бир йигитнинг умри,...

17 Май

0 Comments

Sticky

ЎЙНАБ ГАПИРГАНМИ, Ё ЎЙЛАБ?

Posted by Rahimboy

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Воқеликка, жонли жараёнга муносабат зийраклик, теранлик ва жасоратни талаб этади. Интернет сайтлари орқали ўринсиз сўзлари билан эътироф ва эътирозга сабаб бўлган Россия Ташқи ишлар вазирлигининг вакиласи Мария Захарованинг хатти - ҳаракати кўпчиликни ҳайратга, таажжубга солди. Бунинг замирида нима бор, кимларнинг манфаати ётибди? Нияти нима ўзи? Бу каби саволларга жавобни иқтидорли олим, Олий аттестация комиссияси раиси маслаҳатчиси Зуҳриддин Исомиддиновнинг ушбу мақоласини ўқиш орқали салмоқли жавоб оласиз деган илинждамиз. АСЛ МУДДАО – БОШҚА...

08 Май

0 Comments

Sticky

ХАЛҚИМИЗГА МУКАММАЛ АЛИФБО КЕРАК!

Posted by Rahimboy

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text] Энг миллий бойлик “Миллий бойлик” тушунчасига кўп нарса киради. Лекин тил – ҳар қайси халқнинг бирламчи ва энг муҳим бойлиги, миллий хазинаси, улкан бисоти. Забон борки, миллат бор. Шунинг учун тилга муносабат миллий давлат сиёсатининг ҳам ўзак-ўзагини ташкил этади. Бугун лотин ёзувининг афзалликлари, унинг асосидаги янги алифбога ўтаётганимизнинг тўғрилиги ҳақида алоҳида сўзлаб ўтиришга ҳожат йўқ. Бунга замин бўлган омиллар кўплаб чиқишлар, жумладан ушбу сатрлар муаллифининг “Биз нега лотинга ўтяпмиз?” мақоласида[1] ҳам баён этилган. Ўзбекистон Республикаси Давлат гербида “O‘ZBEKISTON” сўзи, миллий валютамиз купюраларидаги битикларнинг бари янги ўзбек алифбосида қайд этилган. Яқин келажакда мамлакатимизда расман кирилл ёзуви асосидаги эски алифбодан батамом воз кечилиб, тўлиқ...

02 Май

0 Comments

Sticky

Ор-номус топса қарор, демак, тил ва миллат бор!

Posted by Rahimboy

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Илм-маърифат давр муаммоларининг ечимига йўғрилса, унинг қиймати юқори бўлади. Аслида, барча илмларнинг ибтидоси тил ва ёзув билан. Изоҳлаш, тушунтириш, шарҳлаш, таҳлил-у тадқиқлар ҳам унинг қудрати билан. Кўп йиллардан бери жонкуяр тилшунос сифатида ўзининг теран фикри, кенгқамровли билими, ўзига хос таҳлилий нуқтаи назари билан ажралиб турадиган Зулхуморхон Холманова фидойи олималаримиздан. Улар Алишер Навоий номидаги Тошкент давлат ўзбек тили ва адабиёти университетининг профессори сифатида талабаларга дарс беришдан, она тилимизнинг илмий-назарий асослари борасида билим беришдан завқ оладилар. Уларнинг ушбу мақоласи ҳам юқоридаги мулоҳазаларимизнинг исботи бўлишига шубҳа йўқ. Ўқинг, долзарб мавзу борасидаги муҳим фикрлар. “ЭМДИ НОМУСИМИЗНИ ҲАМ ИСТАМАСУНЛАР...

27 Апрель

0 Comments

Sticky

Илм ва ақл фаолият мезони

Posted by Rahimboy

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Баъзи масалаларни ҳал этишда ҳис-туйғу билан ақл келиша олмай қолади. Ҳис-туйғуга эрк бериб, ақл ожиз қолган ҳолда, қилинган хулосада холислик бўлмайди, бир томонлама ҳукм бўлади. Шунинг учун ҳам ақл чиғириғидан ва қалб призмасидан ўтказиб айтилган фикр жўяли ва асосли бўлади. Тил масаласида интернет тармоқлари ва оммавий-ахборот воситаларидаги чиқишлар, эътироф ва эътирозлар ана шу мезонга қурилгани билан характерланади. Кўпинча, аёл кишилар ҳис-туйғу жиловига асосланиб фикр билдиришга мойил бўлса, эркакларда ақл тизгини устунлик қилади, дейишади. Буни мен ҳаётда кўп кузатганман. Шундай масалалар борки, уларга жиддий ёндашиб, умуманфанфаатлардан келиб чиққан ҳолда, мулоҳаза билдириш жўялидир. Давлат тили масаласи ана шундай муаммолардан биридир. Бир...

22 Апрель

0 Comments

Sticky

Узоқ йиллик орзуларнинг яқиндаги ижобати

Posted by kabus

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Давлат тилининг рутбаси борасида ёзилган мақолалар кўп. лекин уларнинг орасида мулоҳазакорлиги, ҳаётга яқинлиги, далилланганлиги, илмий асоси билан ажралиб турадигани Зуҳриддин ака Исомиддиновнинг қарашлари десак, ўринли бўлади. Қандай қилинса, давлат тили борасидаги ҳаракатларимиз ижобий аҳамият касб этади? Ушбу саволга, аниқроғи муаммога аниқлик кириртиш учун Олий аттестация комиссияси раисининг маслаҳатчиси Зуҳриддин Исомиддиновнинг қуйидаги мақоласини ўқиб чиқиш фойдадан холи эмас.[/vc_column_text][vc_empty_space][vc_empty_space][vc_column_text]ЎТТИЗ ЙИЛЛАБ КУТИЛГАН БАЙРАМ Ўн йилча бўлиб қолди, бир гуруҳ олимлар, санъаткорлар билан Молдавияга бориб, МДҲ давлатлари ижодий ва илмий интеллегентларининг Кишинёв шаҳрида ўтказилган тўртинчи форумида қатнашган эдик. Меҳмонхонамиз шаҳарнинг қоқ марказида, “31- август” кўчасида жойлашган экан. Мен ажабланиб,: “Нима, 31-августда мамлакат тарихида шунга...

22 Апрель

0 Comments

Sticky

Миллий ғуруримиз рамзи

Posted by kabus

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Жонкуяр, фидойи тилшунос сифатида доцент Ғофиржон Ҳамроевни яхши биламан. Унинг фаоллиги ва тилимиз равнақи йўлидаги ўткир фикрлари диққатингизни тортмасдан қолмайди. Навбатдаги чиқишларидан бири ҳам ана шундай эътиборга молик. Марҳамат, мутолаа қилишга киришинг-чи.[/vc_column_text][vc_empty_space][vc_empty_space][vc_column_text]ТИЛ - МИЛЛИЙ ҒУРУР ДЕМАКДИР Ўзини ҳурмат қилган киши тилини ҳам ҳурмат қилади. Онасини бошига кўтарадиган инсон шу зотга алоқадор барча нарсани қадрлайди. Онамизни ўйлаймиз, лекин у бизга битта-битта ўргатган сўзларнинг, шу табаррук тилнинг тақдирига бефарқмиз, бошқаларнинг оёқ ости қилишига индамай қараб турамиз. Ривожланган миллатларга ҳавасимиз келади, бироқ уларнинг миллий қадриятларига қанчалик содиқ эканликлари ҳақида ўйлаб ҳам кўрмаймиз. Ўрганишлардан маълум бўлдики, қайси ҳудудда она тилига, давлат тилига бепсанд муносабатда бўлинган...

21 Апрель

0 Comments

Sticky

Бош вазир: Уларда давлат тилига ҳурмат деган туйғу борми ўзи?!

Posted by kabus

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_empty_space][vc_empty_space][vc_column_text]Ўзбек тилининг давлат тили сифатидаги қадрини ҳурмат қилиш, унга бепарволик билан қарамаслик, айниқса, оммавий жойлардаги ёзувлар, реклама ва эълонларда тил ва имло қоидаларига риоя қилиш, шу орқали она тилимизга бўлган ҳурмат-еҳтиромни сақлаш энг оғриқли нуқталардан бири бўлиб келяпти. Шу вақтгача «Оила даврасида» газетасида худди шу мавзу юзасидан ўнлаб танқидий-таҳлилий мақолалар эълон қилинган эди. Соҳа мутахассислари, олимлар ва кенг жамоатчиликнинг фикр-мулоҳазалари газета саҳифаларида пешма-пеш бериб борилди...

18 Апрель

0 Comments

Sticky

ТИЛ БИЛАН ДИЛЛАШУВ

Posted by kabus

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text]Сўзда маъно, гапда мазмун бўлади. Инсон уларнинг мазмун-моҳиятини англаса завқ олади. Сўз маъноларини билмаган ўринсиз қўллайди. Бу тилга ҳам, элга ҳам нописандликдир. Адабий тилимизда ва шеваларимизда маънодор сўзлар талайгина. Ана шулар борасида сўз синчиси бўлган курсдош дўстим, шоир эшқобил Шукурга мурожаат қилайлик. Сўзлар билан сўзлашув [/vc_column_text][vc_empty_space][vc_single_image image="4447" img_size="full" alignment="center"][vc_empty_space][vc_column_text]Эшқобил Шукур Сурхондарё вилоятининг Қумқўрғон туманидаги Боймоқли қишлоғида туғилган. ТошДУнинг филология факултетини битирган (1984). Илк шеърлар тўплами — «Юракни ўрганиш» (1984). Шундан сўнг унинг «Сочлари сумбул-сумбул» (1988), «Тунги гуллар» (1989), «Яшил қушлар» (1995), «Ҳамал айвони» (2003) шеърий китоблари ва 2005-йилда «Кўҳна боғ ривоятлари» насрий китоби нашр этилган. «Нақшбанд», «Ибтидо хатоси» каби достонлари, «Насойим...

18 Апрель

0 Comments

Sticky

Қўналға тизимида ҳам тилга юксак эътибор

Posted by kabus

in ТИЛ ТАРАҚҚИЁТ ТАРОЗИСИ

[vc_row triangle_shape="no"][vc_column][vc_column_text] Ерда, сувда, ҳавода ҳукмронлик қилишни истаган инсон ўзининг тилини ва миллатини ҳимоя қилиши ҳам мажбурият бурчи, масъулият ҳиссига дахлдор масаладир. Транспорт тизими, аниқроғи, ҳаво йўллари ва темир йўлларида бу муаммо сифатида келаётгани ҳам сир эмас эди. Февраль ойида Испания ва Истамбул сафарида бўлиб қайтгандик, аэропортлардаги ёзувларнинг ифодаланишидаги миллийликни кўриб ичдан эзилгандек бўлдим. Наҳотки, биз улардан ўрнак ололмаймиз дея ўкингандек бўлди. Стюардессанинг рус ва инглиз тилларида эълонларни яхши ўқий олиши, ўзбекчани эса зўрға амаллаши таажжубли ва ачинарли эмасми? “Uzbekistan Airports” акциядорлик жамияти Ахборот сиёсати масалалари бўйича Бошқарув раиси маслаҳатчиси, Матбуот котиби Лаълихон СОБИРОВАнинг шу хусусдаги фикрлари билан ўртоқлашайлик-чи. Ўзбекистон аэропортлари Давлат тилида...