HECH KIM (MANZUMA)

Hech kimga yetmas ziyoni,

Yo‘q dunyo, pul, hamyoni.

Faqir unga qavmu xesh,

O‘zi donishmand darvesh.

Bilimdonni boy bilar,

Insonga chiroy bilar.

Odamzotning ko‘nglini

Muqim makon, joy bilar.

O‘tib ketgan umrni,

Misli oqar soy bilar.

Vaqtni g‘animat deb,

O‘qdan ayro yoy bilar.

Birovga yo‘q do‘q, xitob,

Faqat titkilar kitob.

Ovunchog‘i ham shudir,

Zurriyotsiz edi faqir.

Bor boyligi-kachkuli,

Yo‘q edi tanga, puli.

Kachkulda bir qotgan non,

Lek butkul edi iymon.

Ko‘mak so‘rasa kimki,

Ojiz, faqir, hakimki,

Bariga berar yordam,

Tinib tinchimas bir dam.

Qilar toat, ibodat,

Dilda ilm-ma’rifat,

Odamzotga yaxshilik

Qilish ko‘ngilbaxshlik.

              ***

Bir kuni tun yarmida,

Darvesh o‘z maromida,

Ketib borardi sekin,

Nafas rostlab, olib tin.

Egnida juldur xirqa,

Boshda kuloh, yo‘q chaqa,

Oyoqda eski kovushi,

Eshitildi shu onda,

Ot tuyog‘in tovushi. 

Suvoriy orqa tomonda

Turib uni chaqirdi,

Kimsan, deya baqirdi.

Sendan so‘radim kimsan,

O‘g‘rimisan, nega jimsan?

Darvesh dedi “Men hech kim”,

Taajjublandi mirshab,

Shuncha yil yoshin yashab,

Bunday unvon borligin

Qanday inson yorligin,

Bilmagan ekan mirshab

Qoldi boshini qashlab.

So‘ng dedi bo‘lib hayron,

Bormi”Hech kim” degan unvon?

Sen sallaga qaraysan,

Biz kallaga qaraymiz.

Yelkangdagi yulduzing,-

O‘y-xayol, tun kunduzing.

Sen mol-mulkning chegasi,

Biz ko‘ngullar egasi.

Kelib do‘q urding menga,

Bir savolim bor senga,

Javob ber, o‘zing kimsan?

Kimliging bilurmisan?

O‘zin bilmay odamzot,

O‘tib ketsa umr barbod”.

Mirshab dedi ko‘rmisan,

Yo peshonasi sho‘rmisan?

Zobitman, leytenantman,

Otliqman, sendan balandman.

Xo‘sh, erta kim bo‘lursan?

Nasib etsa, kapitan.

Qurbon bo‘lsin jonu tan.

Xo‘sh undan keyinchi ayt

Keyingisi ham tayyor

Albatta bo‘lgum mayor.

Niyatingga ham yetding

Undan keyinchi aytgin.

Polkovnik, so‘ng general

Balki, bo‘larman marshal

Maqsadingni ayt darhol,

Qilmasdan meni behol.

Ayt, ahvolim qilmay tang

Mirshabning bag‘rin tildi

Marshaldan so‘ng martabang?

Mirshab jim turib qoldi

Ohista o‘yga toldi.

Harbiy sohada undan

Boshqa yo‘q edi unvon.

Yosh ham bir joyga borar

O‘zi ham xo‘p qartayar.

Mirshab biroz duduqlandi,

Javob aytishga chog‘landi.

Undan keyin “hech kim”

Qazoyim yetar balkim.

Darvesh qahqah urib kuldi

Bir haqiqatni bildi

U jimgina turardi

Unga boqibon derdi:

“Hech kim”  dedingmi, mirshab

O‘tgin umringni yashab,

Ko‘rdingmi hozir unvonim,

Yo‘q bo‘lsada makonim

Sendan ko‘p baland ekan.

Senga o‘git, pand ekan.

O‘zingni katta olib

So‘ng malomatga qolib

Tag‘in bo‘lmagin mulzam,

Tortmagin qayg‘u, alam.

Hayotning ma’nisin bil

Bilib turib amal qil.

Oqillar buni biladi

Hech kim bo‘lib keladi

Hech kim bo‘lib ketmasin.

Odamzot armon-la o‘tmasin.

Hech kim hech qachon, hech narsa

Unutilmas aslo, kimarsa.

Kimningki muhabbati

El-yurtga muruvvati

Yetkazgan manfaati

Bo‘lsa  xalqi unutmas,

Yomonlik undan kutmas.

Rahimboy JUMANIYOZOV

O’zbekiston Yozuvchilar va Jurnalistlar uyushmasi a’zosi